De Belgische bisschoppen over de Tridentijnse Mis (1)

De antwoorden die de bisschoppen gaven op de wereldwijde bevraging over de Tridentijnse mis blijken in het algemeen helemaal niet zo negatief te zijn geweest als vaak wordt beweerd. Toch gebruikte het Vaticaan deze bevraging om met harde hand de oude ritus uit het leven van de Kerk te bannen. Dit blijkt uit documenten die de Amerikaanse vaticaniste Diane Montagna op 1 juli 2025 publiceerde (zie hier). 

Even later bracht Fede & Cultura een boek uit van Nicola Bux en Saverio Gaeta (La liturgia non è uno spettacolo). EH Bux was adviseur bij verschillende Romeinse congregaties, Gaeta was redacteur van de Osservatore Romano. In het boek bevestigen zij de vaststelling van Diane Montagna.

Interessant echter is dat het boek ook meer informatie bevat over wat de Belgische bisdommen op de bevraging geantwoord hebben (p. 62). De auteurs vatten het zo samen (eigen vertaling): 

Alle negen Belgische kerkelijke rechtsgebieden antwoordden (behalve het bisdom Gent) en gaven aan dat in de meeste van hen de buitengewone vorm werd gevierd – zowel elke zondag als maandelijks – in overleg met de bisschop en de plaatselijke clerus: «Het gaat bijna altijd om tegemoet te komen aan vragen die door groepen gelovigen worden gesteld.» Onder de positieve aspecten werden de volgende naar voren gebracht:

"De vrijheid voor wie dat wenst om de liturgie in de buitengewone vorm te vieren is een goed, het houdt het contact en de continuïteit levendig met geloofsbronnen die teruggaan tot de vierde eeuw, evenals met culturele rijkdommen (zoals de zang); vanuit dit oogpunt vormt dit een verrijking, ook omdat het helpt de legitimiteit van liturgische verscheidenheid beter te begrijpen. Het maakt het mogelijk om mensen bij de kerkelijke gemeenschap te betrekken die anders misschien zouden zijn afgehaakt."

Onder de negatieve aspecten werd opgemerkt: «Het risico dat gelovigen zich op zichzelf terugplooien, en dat er soms sprake is van intolerantie; het risico dat bepaalde verwezenlijkingen van het Tweede Vaticaans Concilie ter discussie worden gesteld.» Er werden veel suggesties geformuleerd:

"Zoek ernaar om elke vorm van tegenstelling tussen zowel de gewone als de buitengewone vorm te overwinnen, evenals de weerstand tegen het Tweede Vaticaans Concilie, die soms aan de oppervlakte komt. Blijf werken aan wederzijdse verrijking (met name op het vlak van de kalender en de lezingen); zorg ervoor dat de buitengewone vorm niet het monopolie wordt van een beperkt aantal conservatieve groepen, maar dat ze toegankelijk en waardevol wordt voor iedereen – mits goed uitgelegd, in praktijk gebracht en gedeeld – omdat ze een grote doctrinaire en spirituele rijkdom bevat die bijdraagt aan de eenheid van de Kerk."