Waarom de Traditionele Mis?
« De ritus drukt de eenheid tussen het gebed en het handelen van
de Kerk uit in een vorm die de geschiedenis overstijgt. Ze concretiseert het
verband tussen de liturgie en de Kerk die de geloofsschat bewaart die door de
apostolische traditie werd doorgegeven. Deze band met de Kerk laat toe dat er
verschillende vormen zijn, laat een ontwikkeling toe, maar sluit het
willekeurige absoluut uit ». Kardinaal Ratzinger,
2000.
Beste
bedevaarders,
Jullie weten
dat de H. Missen tijdens deze bedevaart gecelebreerd worden volgens de
buitengewone vorm van de Romeinse ritus. De vorm van de ritus zoals die overal
gebruikt werd voor de postconciliaire liturgische hervorming. Deze Mis wordt
vaak ‘traditionele Mis’ of ‘Mis van Pius V’ genoemd.
Misschien
vragen sommigen van jullie zich af waarom deze keuze? Waarom deze oude ritus
die voor een groot stuk teruggaat tot de zesde eeuw?
I. De
grote principes van de liturgie
Om hierop te
kunnen antwoorden moeten we kijken naar het grote principe van de liturgie.
Vaticanum II, in navolging van het concilie van Trente, herinnert ons eraan dat
de liturgie voor alles een cultus is die aan God gegeven wordt. Een cultus die
de gelovigen richten tot onze Heer Jezus Christus, maar die de Heer ook zelf
aan zijn Vader geeft.
Deze cultus
moet heilig en volgens de wens van God zijn.
We gaan dus
niet naar de Mis om een priester gelukkig te stemmen, niet omdat die en die ook
naar de Mis gaan of om andere menselijke redenen. We gaan naar de Mis om God
eer te brengen, een cultus die Hem echt waardig is.
De liturgie is
ook geen catecheseles. Je missaal bevat geen volledige definitie van wat de Mis
is. Wat je wel zult vinden als je de liturgie van de Heilige Mis volgt, is een
verzameling gebeden, woorden, gebaren, gewaden en liturgische voorwerpen die je
de Mis doen kennen.
Het zijn
allemaal uiterlijke, zichtbare tekenen die duidelijk naar de natuur en essentie
van het mysterie verwijzen.
Daarom zijn al
deze tekenen zo belangrijk. Ze leiden ons naar het Onzichtbare. Het is waar dat
niet elk kruisteken of elke kniebuiging op zich gezien essentieel en
noodzakelijk is. Het geheel van de uiterlijke tekenen is dit echter wel.
Jullie kennen
zonder twijfel het gezegde « lex orandi, lex credendi », te vertalen
door: « zo het gebed, zo het geloof ».
Inderdaad, als
de liturgie niet duidelijk de natuur van het mysterie veruitwendigt, dan is het
Geloof zelf misschien verzwakt. Als je bijvoorbeeld altijd zou bidden aan de
hand van protestantse gebedenboeken, dan loop je sterk het risico om zelf een
protestant te worden. Want de protestantse gebeden dragen een protestantse leer
met zich mee.
Pius XII legt
dit alles heel goed uit in zijn prachtige encycliek over de liturgie, "Mediator
Dei".
II. Dieperliggende redenen voor onze liefde tot de traditionele
liturgie
Er zijn
hiervoor drie redenen: theologisch, liturgisch en spiritueel.
1. Theologische
reden
Er zijn drie
aspecten van de theologie van de Mis die in de traditionele liturgie goed tot
uitdrukking komen.
a) Eerste
theologische aspect: het offerkarakter van de Mis
In zijn
encycliek over de Eucharistie « Ecclesia de Eucharistia », herhaalde
paus Johannes Paulus II krachtig het offerkarakter van de Mis. Als je ooit zou twijfelen aan het
offerkarakter van de Mis, bestudeer dan deze encycliek of kijk eens naar de
manier waarop Pater Pio de Mis celebreerde. Je zult zien dat Pater Pio tijdens
het vieren van de Mis heel het lijden van Christus opnieuw beleefde: de
doodstrijd in de Hof van Olijven, de graflegging. Wist je ook dat Pater Pio in 1965
de toelating kreeg van Paulus VI om de Mis in de traditionele ritus te blijven
vieren tot zijn dood?
In de
traditionele Mis wordt het offerkarakter heel mooi tot uitdrukking gebracht in
de offertoriumgebeden. Er zijn ook de vele kruistekens die de priester maakt.
Ook het kussen van het altaar, waar Christus zichzelf zal offeren als
slachtoffer voor zijn Vader wijst hierop.
b) Tweede
theologisch aspect: de werkelijke tegenwoordigheid.
Iedere
katholiek weet dat Onze Heer in een geconsacreerde hostie door de
transsubstantiatie werkelijk aanwezig is met heel zijn menselijk en Goddelijk zijn.
Deze werkelijke tegenwoordigheid vereist van onze kant een heel groot respect
en tekenen van aanbidding. Daarom maakt de priester in de oude ritus een
kniebuiging voor en na hij het Lichaam van Christus of de kelk met zijn bloed
aanraakt. Daarom houdt de priester zijn duim en wijsvinger tegen elkaar vanaf
de consecratie tot aan de vingerwassing na de Communie. Zijn vingers hebben
immers de geconsacreerde hostie aangeraakt en je mag geen partikel van de
hostie laten verloren gaan.
De communie op
de tong is eveneens van groot belang. Het is niet zozeer omdat de tong zoveel
waardiger zou zijn dan de hand (we zondigen vaak meer met onze tong dan met
onze handen), maar de reden is dat Onze Heer zelfs in het kleinste partikel van
de geconsacreerde hostie aanwezig is. Door de communie op de tong wordt
vermeden dat er partikels verloren gaan. Daarom wordt in de traditionele Mis de
Communie altijd op de tong gegeven en houdt men een pateen onder de kin van
degene die ter communie gaat. De zalige moeder Teresa zei hierover: “Het
verschrikkelijkste in onze huidige wereld is de handcommunie” (23 maart 1989,
The Wanderer, Pakistan). Het hoeft dus niet te verwonderen dat Benedictus XVI de
Communie niet meer op de hand wilde uitreiken en dat gelovigen die bij hem ter
communie gaan moesten knielen.
c) Derde
theologisch aspect: de rol van de priester in vergelijking met die van de
gelovigen
De priester heeft in de Mis een unieke rol omdat hij ‘in persona Christi’
handelt. Dit wil zeggen dat het Christus is die door de priester handelingen stelt. De priester is dus
een instrument in dienst van Christus, zodat Christus zijn offer opnieuw
tegenwoordig kan stellen.
De gelovigen hebben de rol om, eens het offer volbracht is, het aan God
aan te bieden. Hun rol is niet het offer opnieuw tegenwoordig te stellen. Ze
moeten ook zichzelf offeren in verbondenheid met Christus die zich op het
altaar offert voor hun heil.
In de traditionele Mis wordt deze unieke rol van de priester verduidelijkt. In het bijzonder door het feit dat hij zich aan het altaar in de richting van de Heer wendt en niet richting de gelovigen, behalve wanneer hij hen uitnodigt om te bidden. De priester is op die manier de herder, die de brug vormt tussen God en de gelovigen. Hij is tegelijk degene die tot God bidt in naam van de gelovigen en degene die Gods gaven aan de gelovigen aanbiedt.
In de traditionele Mis wordt deze unieke rol van de priester verduidelijkt. In het bijzonder door het feit dat hij zich aan het altaar in de richting van de Heer wendt en niet richting de gelovigen, behalve wanneer hij hen uitnodigt om te bidden. De priester is op die manier de herder, die de brug vormt tussen God en de gelovigen. Hij is tegelijk degene die tot God bidt in naam van de gelovigen en degene die Gods gaven aan de gelovigen aanbiedt.
2. De
liturgische reden
Benedictus XVI
heeft in de tijd dat hij kardinaal was, meermaals het idee geopperd dat de
liturgie een gave van God is die men moet ontvangen en niet iets wat men zelf
kan in elkaar knutselen. Hij schrijft: “We stellen vast dat het nieuwe missaal,
ondanks alle voordelen, verschenen is als een werk dat samengesteld werd door
professors, en niet als een stap in een proces van continue groei. Dit deed
zich nooit eerder voor. Dit is in tegenstelling met het eigen karakter van de
liturgische evolutie”.
Van daar komt
het grote idee van Benedictus XVI zijn “hervorming van de hervorming”. Volgens
hem moet de traditionele Mis vrijgegeven worden, niet alleen omdat het een
eerbiedwaardige ritus is die recht heeft op haar plaats in de Kerk, maar ook
omdat ze als model kan dienen voor de hervorming van de hervorming. Vandaar
zijn Motu Proprio "Summorum Pontificum" van 7 juli 2007 over het
gebruik van de Mis in de buitengewone vorm.
3. Geestelijke
reden
Voor deze
reden kijken we naar jullie: we zijn hier met zovelen die geraakt werden of
terug gelovig werden door deze traditionele Mis.
Neen, het
Latijn is geen obstakel om te missioneren, integendeel, want het geeft de
liturgie een sacraal karakter! En de mensen, vooral de jongeren, willen
sacraliteit, authenticiteit!
De
traditionele Mis is echt een buitengewoon middel om de zielen te raken en tot
God te brengen – hoeveel jongeren hebben het katholicisme leren kennen door de
traditionele liturgie en zijn vervolgens gedoopt?
Maar er zijn
ook velen die teruggekeerd zijn naar een echt beleefd christelijk leven en een
overtuigd praktiseren ervan. Al deze mensen kunnen getuigen van de geestelijke
voordelen van deze eeuwenoude liturgie.
Om te eindigen
een kleine anekdote. Vele jaren geleden kwam Pater Gy naar de traditionele
abdij van Le Barroux om te praten met de abt, Dom Gérard. Pater Gy was een
grote specialist van de liturgische hervorming en hij begreep helemaal niet hoe
wij nog aan de oude liturgie konden gehecht zijn. Hij was ervan overtuigd dat
dit om puur intellectuele redenen was. Toen zei Dom Gérard hem: “Maar neen,
pater, het feit dat wij aan de traditionele Mis gehecht zijn is geen
verstandshuwelijk, maar een huwelijk uit liefde!”
Pater Gy was
zichtbaar ontroerd door dit antwoord dat hij niet verwacht had en antwoordde: « Hierover valt niets meer te
verwijten. »
Reacties
Een reactie posten